21 Mart 2015 Cumartesi

Osmanlı Tarih Kitapları ve Halil İNALCIK



Bugün konumuz tarih. Bu ara, görmüş olduğunuz Halil İnalcık kitaplarının ikisini birden okuyor olmamın konuyu belirlememde büyük bir etkisi oldu tabiki. Halil İnalcık Osmanlı tarihi denildiği zaman, ülkemiz ve dünyada en önde gelen tarihçilerin başında. Tarihle pek ilgilenmeyenler bile kendisinin ismini elbet duymuşlardır, hem o'nun hem de öğrencisi İlber Ortaylı'nın son yıllar da toplumumuza tarihi sevdirme açısından çok büyük faydaları olduğu aşikar. Klasik dönem Osmanlı tarihi kavramını bu kitap ile ortaya atan İnalcık'ın kitabı 1973 yılında Londra' da,  'The Ottoman Empire:The Classical Age 1300-1600' olarak, ülkemizde  ise ikibinli yılların başında çevirilip basılmış.



 Daha önceleri Osmanlı tarihi kuruluş , yükseliş, duraklama vs. gibi dönemlere ayrılıp incelense de bu dönemlemenin daha çok toprak kazanımına bakılarak yapılan yetersiz bir dönemleme olması yeni bir kavram arayışını gerekli kılmış sanırım ve 'Klasik dönem Osmanlı' ile 'Klasik sonrası' gibi terimlerle sınıflamaya gidilmeye başlanmış. Fakat belirtmek lazım ki lise kitaplarında hala daha aynı sınıflama mevcut, akademik kadroların lise kitaplarındaki yanlışları düzeltme adına başvurularının da dikkate alınmayıp ısrarla yanlış bilgilerin öğrencilere dayatılmış olduğunu ne yazık ki biliyorum. Klasik dönem denilince Osmanlı Devleti'nin kurulup, teşkilatlanmasının meydana geldiği ve oluşturulan yapının aksamadan, kusursuz şekilde işlediği dönem aklımıza geliyor. 



'Klasik Çağ' kitabının hem Osmanlı idari teşkilatına hem de sosyo-ekonomik yapılarına özet olarak değinmiş olması genel okuyucuya hitap eden bir kitap olmasını da sağlamış fakat bunları silsile halinde vermesi belki de bir süre sonra bazı okuyucuları sıkabilir diye düşünüyorum.



 Devlet-i Aliyye kitabının 1.cildinde ise  yine klasik dönemi görmekteyiz burada olgulardan ziyade daha çok olaylar bazında bir değerlendirme yapıldığı için daha ayrıntılı bir anlatım mevcut.



İçerikten de görüldüğü üzere ilk kitapta genel konular başlıkları oluştururken Devlet-i Aliyye' de padişahların dönemindeki gelişmeler ayrı ayrı ele alınıp olaylar incelenmiş. Her iki kitabın da her okuyucaya hitap ettiğini düşünüyorum hem benim gibi eğitiminin bir parçası olarak okuyanlar için subjektiflikten uzak, net bilgilerle dolu hem de tarihi sevenler için oldukça yalın, bilgilendirici ve faydalı. Genelde televizyonlara çıkıp: "Aman efendim, Padişahlar böyle iyiydi" "Aman efendim öyle yaparlar mı hiç? herşeyin en doğrusunu yapardı Osmanlılar" diyen, tarih biliminin en önemli gereği olan objektifliği bir kenara atan sözde tarihçilerden farkı açıkça görülüyor, kısacası Halil İnalcık Osmanlı tarihi için ilk okunması gereken yazarlardan, tabi ki hocaları olan , Mehmet Fuad Köprülü, İsmail Hakki Uzunçarşılı gibi Cumhuriyet'in ilk akademisyenlerini unutmamakta fayda var kendileri hala daha güncel kitapların kaynağını oluşturan eserleri bizlere kazandırmışlardır, onlara ait kitaplara ise Türk Tarih Kurumu yayınlarından ulaşılanabilir. 

Ankara'da olanlar direkt Dil ve Tarih'in yanında TTK satış yerinden Ankara'da olmayanlar ise TTK'nın alışveriş  sitesi yoluyla bu kitaplara ulaşabilirler. Kendilerinin pek kâr amacı olmadığı için bütün kitapların, 10 lira civarı gibi uygun miktarlarda olduğunu göreceksiniz diğer hocalar ve başka konularda ki kitaplar için de aynı şey geçerli , oldukça geniş bir kitap çeşitliliği var elbette ilginizi çeken bir kitaba denk gelirsiniz, tereddüt etmeyip alabilirsiniz. 



Herkese bol okumalı bir haftasonu diliyorum.


Sevgiler
Historian

4 yorum:

  1. Tarih kitabını herkes okuyamaz, ciddi konsantrasyon,ciddiyet ister. Bazılarımızda dikkat toparlayamadığı için tarihten mahrum kalır. Bu eksikleri dinleyerek gidermek bir nevi gelenektir, eskiden soba başında dedelerin, amcaların babaların anlattığı hikayelerle büyümüz bir tarihimiz var. Okuduğunuz kitapları kendi yorumunuz ile özetleseniz ne güzel olur :D

    Devlet-i Aliyye i alıp okumayı düşündüm ama tarih kitaplarında pek hızlı ilerleyemediğimi farkettiğim için ve bazı osmanlı hakkındaki eserlerin neredeyse tamamı aynı içerik olduğundan cesaret edemedim. Okuma sırasındaki kitaplarım bittikten sonra araya bir tarih daha sıkıştırmayı düşünüyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Türkiye de herkesin bilmiş olduğu iki konudan biri siyaset biri de Tarihtir o yüzden de okunmuyordur belki gerek yok nasılsa :D tavsiye ederim sıkıcı değil , aynı zamanda da farklı düşünmenizi sağliyor bilinen olaylar üzerine , özetlemeyi veya üzerinde daha fazla durmayı istedim fakat kapsamı geniş bir konusu olduğu için çok uzayacakti. Ama bir dahakine bir nokta seçip ondan bahsedebilirim sizin gibi ilgilenenler için , sohbet konusu olur hem.

      Sil
  2. Yazınız benim gibi yeni tarih öğrencileri için oldukça yararlı olacaktır diye düşünmekteyim. Halil İnalcık' ın çok fazla kitabı var ve nereden başlamalı diye rafların önünde fazlasıyla zaman harcıyorum. Bu yüzden iki kitap ile ilgili verdiğiniz bilgileri not ettim. Diğer tarih kitapları ile ilgili de bir yazı hazırlamayı düşünüyor musunuz acaba ben özellikle Roma Tarihini ilgiyle okumaktayım sizin de önerileriniz olursa edinmek isterim.Yazınız için teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Umarım faydalı olur , benim de oldukça ilgili olduğum bir alan olduğu için Antik batı elbette o konularla da ilgili yazacağım. Roma tarihi için , Eutropius, Cicero, Julius Caesar 'ın yazdıkları oldukça iyi. Yayınevi bazında bakarsak da kabalci ile arkeoloji ve sanat yayınlarının bu konu'daki kitaplarına güvenebilirsiniz. Modern kaynaklardan ise Oğuz Tekin ve Bülent İplikçioğlu 'nun kitaplari ders kitabı olarak kullanilan güzel kaynaklardır tavsiye ederim :)

      Sil